Độ mảnh Micronaire và các vấn đề liên quan

Độ mảnh của xơ là đặc tính chất lượng quan trọng đóng vai trò nổi bật trong việc xác định giá trị kéo sợi của bông. Độ mảnh của xơ sẽ quyết định có bao nhiêu xơ trong mặt cắt ngang của sợi. Nếu sợi cùng chi số được kéo ra từ hai loại bông khác nhau thì sợi kéo từ loại bông mảnh hơn sẽ có số xơ trong mặt cắt ngang nhiều hơn và do đó sẽ có độ đều, độ bền và độ giãn đứt tốt hơn sợi kéo từ xơ thô hơn. Càng có nhiều xơ thì sợi càng bền và độ đều của sợi càng cao.

Xơ thô sẽ chỉ kéo được sợi chi số thấp. Tuy nhiên,
micronaire thô sẽ dễ dàng gia công ở gian cung bông và máy chải hơn. Muốn kéo sợi càng mảnh thì nguyên liệu xơ phải càng mảnh. Xơ càng mảnh thì vải sẽ càng mềm mại và dễ uốn. Thông thường xơ bông càng dài thì càng mảnh.

Độ mảnh của sợi bị giới hạn bởi số xơ trong mặt cắt ngang của sợi, và số xơ trong mặt cắt ngang phụ thuộc vào độ mảnh của xơ.

Giới hạn kéo sợi:                                Mặt cắt ngang của sợi

Số xơ = tex-yarn / tex-fiber

Sợi từ xơ dài (len & hỗn hợp)                       = 40 xơ

Từ xơ nhân tạo 3.3dtex 50 – 60 - 80mm       = 55 xơ

Từ xơ nhân tạo 1.3-1.7 dtex/ 38 -40mm       = 70 xơ

Sợi bông nồi cọc (min. 40)                           = 70 xơ

Sợi bông rôto                                              = 100 xơ

Do mặt cắt ngang của xơ bông không đều nên việc xác định trực tiếp diện tích mặt cắt rất khó khăn. Các xơ bông thông thường không có mặt cắt ngang hình tròn và không thể được xác định bằng đường kính của nó. Do đó, Micronaire được sử dụng rộng rãi để chỉ độ mảnh. Giá trị này là thu được bằng cách đo luồng không khí thông qua một túm bông. Bông càng mảnh, thì dòng khí càng ít và giá trị micronaire càng nhỏ.

Sau đây là thang đo của các giá trị micronaire và độ mảnh tương ứng:

Phân loại	Micronaire	Dtex (Mic x 0.394)*	Denier
Rất mảnh	Đến 3.1	đến 1.22	đến 1.35
Mảnh	3.2 – 3.9	1.26 – 1.54	1.39 - 1.70
Trung bình	4.0 – 4.9	1.58 – 1.93	1.74 - 2.12
Thô	5.0 – 5.9	1.97 - 2.32	2.17 - 2.55
Rất thô	Trên 6.0	trên 2.4	trên 2.64

* Giá trị chuyển đổi từ micronaire sang dtex phụ thuộc vào độ chín của xơ và chỉ được dùng ở đây để hiểu rằng đó là số chỉ thị độ mảnh.

Giá trị Micronaire thấp đồng nghĩa với việc có nhiều xơ chưa chín. Trong quá trình gia công ở gian cung bông và đặc biệt là trên máy chải, sẽ tạo thành điểm kết và diễn ra việc tổn thương xơ. Nếu micronaire dưới 3,8, sử dụng các máy như CVT4 hay CVT3 không có lợi hoặc phải sử dụng tốc độ trục xé thấp.

Nếu micronaire thấp, các thông số của máy bông sẽ rất quan trọng. Nên xé sơ bộ tốt và giảm tốc độ tay đánh của máy xé tinh. Nếu cần có thể sử dụng thêm 1 máy xé tinh nữa sẽ tốt hơn là dùng 1 máy xé tình với tốc độ cao.

ĐỘ MẢNH Micronaire	TỐC ĐỘ THÙNG LỚN
dưới 3,5	350 v/ph
3,5 – 4,0	450-550 v/ph
Trên 4,0	500-550 v/ph

Micronaire càng thấp thì tốc độ trục gai càng phải thấp. Tốc độ nên từ 800 - 1150 rpm tuỳ theo micronaire và sản lượng.

Nếu dùng các loại bông mảnh quá thường tạo ra sợi có tỉ lệ kết cao hơn và làm giảm ngoại quan của vải khi nhuộm. Không nên pha trộn bông có Micronaire sai khác nhau quá 0,2-0.3 (không nên vượt quá 0,3 cho chi số tới 40, và 0,2 cho chi số trên 40).

Điểm mỏng Uster ( -30%) biến thiên tuỳ thuộc micronaire của xơ. Micronaire càng thấp thì số điểm mỏng càng ít và ngược lại.

Micronaire trung bình nên từ 3,8-4,3 cho các chi số từ Ne 24-40. Nó có thể từ 4,1-4,7 cho các chi số dưới Ne 24.

Nếu Micronaire thô thì sẽ có ít xơ trong mặt cắt ngang của sợi, khả năng kéo sợi trên máy thô và máy con sẽ thấp. Nó sẽ dẫn đến độ bền và độ giãn của sợi thấp. Nhưng xơ có micronaire thô sẽ dễ dàng gia công ở gian bông chải. Xơ có Micronaire thô sẽ ít có xu hướng tạo thành neps.

U% chịu ảnh hưởng của Micronaire. Micronaire càng thô thì U% càng cao. Xơ càng thô thì tỉ lệ đứt sợi trong kéo sợi càng cao.

 CV% của micronaire của hỗn hợp nên thấp hơn 10% cho sợi Ne30 chải kỹ.

Micronaire  trung bình của hỗn hợp nên bằng nhau (không đổi) trong toàn bộ lô. Sự khác nhau về Micronaire  trung bình của hỗn hợp trong cùng một lô không nên lớn hơn 0.1.

(Bài viết có tham khảo từ các nguồn trên mạng và tài liệu công nghệ của Rieter- abouttextile@gmail.com)